Miłośników kawy jest tak wiele jak mrówek. To stwierdzenie powinniśmy jednak traktować dosłownie, ponieważ te małe stworzonka również lubią kofeinę

Kto powiedział, że kofeina jest tylko dla ludzi? Lubią ją także mrówki! Stanowi ona dla nich coś w rodzaju „napoju bojowego”, dzięki któremu są w stanie stoczyć wiele batalii.

– Kofeina jest jednym z najczęściej używanych neurostymulantów i jest wiele badań, które ukazują jej wpływ na pobudzenie i aktywność osobników różnych gatunków zwierząt. Jednak stosunkowo niewiele prac ukazuje wpływ kofeiny na zachowania społeczne, a wyniki dotychczasowych prac na ten temat są niejednoznaczne. To obszar ciekawy, ale niespecjalnie jeszcze zbadany – mówi doktorant Paweł Mazurkiewicz, którego ta tematyka szczególnie interesuje. Co więcej, zbadał on także, jak na kofeinę reagują wspomniane już mrówki.

Kłamstwem byłoby stwierdzenie, że to pierwsza tego typu praca. Kilka lat temu ukazały się badania mówiące, że kofeina korzystnie wpływa na pamięć pszczoły miodnej. Inni naukowcy pochylili się natomiast nad tym, jak wpływa ona na aktywność ruchową świerszczy. Przeprowadzenie badań na mrówkach, a konkretnie na mrówce ćmawej stanowiło zatem kolejny krok.

Codziennie przez 2-3 tygodnie (w zależności od doświadczenia) Paweł Mazurkiewicz do roztworu cukru dodawał różne dawki kofeiny, a następnie taki pokarm podawał owadom. Obserwował też grupę kontrolną, która dostawała pokarm bez kofeiny. W każdej grupie znalazła się podobna liczba mrówek, w podobnym wieku. Dzięki takiemu rozkładowi można było kontrolować dawkę podawanej mrówkom kofeiny. Co ważne, dało się także bez przeszkód sprawdzać czy podczas całego badania kofeina dociera do każdej mrówki. To ostatnie wydaje się nie być jednak takie proste. Mrówki gospodarują bowiem zdobytym pożywieniem w specyficzny sposób. Nie zawsze biorą tyle pokarmu, ile same potrzebują. Często mają go ze sobą znacznie więcej. Wszystko po to, aby potem przekazać go innym owadom ze swojej kolonii. Eksperyment pokazał, że kiedy mrówka nakarmiona kofeiną spotka na swojej drodze obcą mrówkę, jest względem niej dużo bardziej agresywna niż ta, która kofeiny nie spożywała.

– U mrówek karmionych pokarmem zawierającym kofeinę rzadziej można było zaobserwować zachowania grożące, polegające na rozwieraniu żuwaczek, a czasami również specyficznym podginaniu odwłoka, sygnalizującego gotowość do wystrzelenia w kierunku przeciwniczki kwasu mrówkowego. Dużo szybciej przechodziły za to do bezpośredniej agresji: doskoku do przeciwniczki czy też jej ugryzienia – opisuje badacz

Co ciekawe, karmione kofeiną mrówki zachowywały się zupełnie inaczej wobec towarzyszek z własnej kolonii. W stosunku do nich były jednak przyjazne. Kofeina w tym przypadku działa zatem różnie w zależności od relacji z poszczególnymi gatunkami i grupami.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl