Antybiotyki są stosowane w leczeniu infekcji wywołanych przez bakterie i co do zasady nie stosuje się ich w leczeniu zakażeń wirusowych, gdyż po prostu nie działają one na wirusy. A jednak zdarza się, że w przebiegu choroby wywołanej przez wirusy stosowane są antybiotyki. To jednak specyficzne sytuacje.

Antybiotyków nie stosuje się w leczeniu tzw. przeziębień, czyli powszechnie występujących infekcji dróg oddechowych, które są najczęściej wywoływane właśnie przez wirusy (znanych jest obecnie około 200 różnych „przeziębieniowych” wirusów, takich jak np. rynowirusy, adenowirusy czy koronawirusy). Z tego samego powodu antybiotyków nie stosuje się także w leczeniu grypy.

Ponieważ co do zasady antybiotyki nie działają przeciwwirusowo, to infekcje wywołane przez ten właśnie rodzaj zarazków leczone są zwykle jedynie objawowo, czyli z zastosowaniem preparatów leczniczych łagodzących przebieg infekcji i minimalizujących uciążliwe objawy. Dzięki takiemu wsparciu organizm zwykle dość szybko pokonuje infekcję wirusową, dzięki odpowiedzi swojego systemu odpornościowego. Czasem konieczne są też leki przeciwwirusowe, ale uwaga! działają one na konkretne wirusy.

Zazwyczaj nie podaje się też leków przeciwwirusowych profilaktycznie, choć oczywiście są wyjątki (np. w uzasadnionych przypadkach podaje się oseltamiwir osobom, które miały bliski kontakt z pacjentem z potwierdzoną grypą, wywołaną przez konkretny rodzaj wirusa grypy; innym przykładem jest profilaktyka PreP HIV, czyli podanie leków antyretrowirusowych w razie ryzyka zakażenia wirusem HIV ).

Czasem jednak niełatwo jest odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej, a wówczas lekarz może, biorąc pod uwagę bilans potencjalnych korzyści i strat, przepisać choremu antybiotyk nie czekając aż ustalony zostanie patogen odpowiedzialny za zakażenie. Ponadto, w przebiegu infekcji wirusowych może dojść do powikłań w postaci nadkażenia bakteryjnego i wtedy zastosowanie antybiotyku jest koniecznością.

Medycyna nie jest więc całkiem bezsilna wobec wirusów. Jednak najskuteczniejszą formą ochrony przed nimi są szczepionki, choć nie ma szczepionki przeciwko wszystkim wirusom. Istnieje też już całkiem sporo różnego rodzaju leków przeciwwirusowych, stosowanych np. w cięższych przypadkach grypy. Naukowcy prowadzą ponadto badania nad nowymi lekami mającymi działać specyficznie przeciwko konkretnym wirusom.

Póki co, najlepszą ochroną przed wirusami jest jednak stosowanie podstawowych zasad higieny, a także wzmacnianie własnej odporności.

Vik, zdrowie.pap.pl