Nanocząsteczki złota już niedługo mogą się przydać w diagnostyce i terapii nowotworowej. Mają one być wykorzystywane przede wszystkim jako nośniki leków. Wszystko to najprawdopodobniej za kilkanaście miesięcy

Sonochemia to stosunkowo nowa dziedzina chemii zajmująca się zastosowaniem dźwięków o wysokiej częstotliwości, czyli ultradźwięków, jako źródła energii do wywoływania reakcji chemicznych. Reakcje sonochemiczne można wykorzystać do uzdatniania wody pitnej, do rozkładania szkodliwych substancji w ściekach, a także mogą mieć zastosowanie w medycynie m.in. w terapii i diagnostyce nowotworowej.

Może ona także służyć do wytwarzania ciekawych produktów o rozmaitych właściwościach i zastosowaniach. Przykładem może być otrzymywanie nanocząstek metali, zwłaszcza srebra i złota. Nanocząstki srebra są już stosowane w wielu dziedzinach techniki, np. jako środek bakteriobójczy lub składnik przewodzącego tuszu do drukowania miniaturowych elementów dla elektroniki.

Nad takimi nanocząstkami pracują łódzcy naukowcy z  Międzyresortowego Instytutu Techniki Radiacyjnej (MITR) Politechniki Łódzkiej w ramach międzynarodowego programu, którym kieruje Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) w Wiedniu, czyli agenda ONZ. Uczestniczy w nim 15 laboratoriów z 12 krajów. Ich osiągnięciem jest przede wszystkim to, że potrafią już wytwarzać nanocząsteczki w sposób powtarzalny, a także je modyfikować. Od końcowego produktu dzieli ich jednak jeszcze około 1,5 roku.

Do niedawna sonochemicy mieli problemy z zastosowaniem ultradźwięków do tworzenia materiałów polimerowych poprzez łączenie ze sobą (tzw. sieciowanie) łańcuchów polimerów. Naukowcy z łódzkiej Politechniki poradzili sobie z tym problemem i – jako pierwsi na świecie – opracowali metodę sonochemicznego łączenia cząsteczek hydrofilowych polimerów i wytwarzania w ten sposób hydrożeli, które stosuje się m.in. jako opatrunki do leczenia ran pooparzeniowych, czy jako miękkie soczewki kontaktowe.

Łódzcy specjaliści zajmują się również badaniami, które mają doprowadzić do zrozumienia tzw. efektu sonodynamicznego, który jest podstawą nowej postulowanej terapii antynowotworowej – terapii sonodynamicznej.

Idea tej terapii jest zbliżona do stosowanej już w klinikach terapii fotodynamicznej. Jeśli do organizmu pacjenta wprowadzony zostanie odpowiedni barwnik (fotouczulacz), który gromadzi się wybiórczo w tkance rakowej, a następnie wzbudzi cząsteczki tego barwnika światłem o określonej długości fali, cząsteczki barwnika oddając energię generują tzw. tlen singletowy – bardzo reaktywną formę tlenu, która niszczy komórki nowotworowe. Naukowcy z MITR PŁ mają swój wkład w opracowywaniu coraz lepszych barwników do takiej terapii.

Terapia fotodynamiczna jest skuteczna, ale ma też poważne ograniczenie – światło przenika tkankę tylko na głębokość kilku milimetrów, zatem nie wszędzie można w ten sposób dotrzeć. Tymczasem ultradźwięki przenikają tkanki na dużo większą odległość.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl